I det følgande blir driftsrekneskapen for 2020 presentert i form av utdrag frå dei økonomiske oversiktene og tilhøyrande analysar. Vesentlege avvik mellom rekneskapen og budsjettet er kommenterte.

Avvik som er relaterte til verksemdene, er omtalte i tenestekapitla, altså kapittel 5–10. I tillegg er økonomiske forhold rundt koronapandemien nærare omtalte i kapittel 4.

Driftsrekneskapen for 2020 viser eit netto driftsresultat på kr 447,9 mill., tilsvarande 3,8 prosent av samla driftsinntekter. Netto driftsresultat er disponert til kr 252 mill. i planlagd eigenfinansiering av investeringane til kommunen og til kr 196 mill. i samla netto-overføring til bundne og ubundne driftsfond i tråd med forskrifter og tidlegare politiske vedtak. Sidan netto driftsresultat blei høgare enn forventa, har det ført til at drifta ikkje har hatt behov for å bruka så mykje midlar frå disposisjonsfond som planlagt. Følgeleg er bruk av fond stroke med kr 233,5 mill. ved utgangen av året, og fonda er tilsvarande styrkte.

Hovudårsaka til eit høgare resultat enn justert budsjett er utsette oppgåver, lågare lønnsoppgjer og pensjonsavrekningar, og dessutan høgare skatteinntekter og statlege korona-kompensasjonar på slutten av året.

Driftsinntektene i 2020 blei høgare enn driftskostnadene og bidreg til å dekka finanskostnader, fondsavsetningar og overføringar til investeringar.

Resultata kjem fram i tabell 3.6.

Økonomisk oversikt drift	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Opphavleg budsjett 2020
Driftsinntekter	- 11 763 047	- 11 293 687	- 469 360	- 11 035 071
Driftsutgifter	11 684 769	11 364 424	320 345	11 059 427
Brutto driftsresultat	- 78 278	70 737	- 149 015	24 356
Eksterne finanstransaksjonar	160 593	174 070	- 13 477	192 920
Motpost avskrivingar	- 530 203	- 330 383	- 199 820	- 328 770
Netto driftsresultat	- 447 888	- 85 576	- 362 312	- 111 494
Overført til investeringsrekneskapen	252 298	252 190	108	259 334
Netto avsetningar, fond	195 590	- 166 614	362 204	- 147 840
Framført til inndekning seinare år (meirforbruk)	0	0	0	0

 

3.3.1 Driftsinntekter

Dei samla driftsinntektene til kommunen eksklusive finansinntekter blei kr 11,8 mrd. i 2020. Dette gir kr 0,5 mrd. i meirinntekter samanlikna med justert budsjett for 2020. Meirinntektene har i stor grad tilsvarande koplingar til meirkostnader i drift, der auka sjukepengar og foreldrepengar dekker auka kostnader til vikar, meirinntekter frå meirverdiavgiftskompensasjonsordninga er identiske med tilsvarande meirkostnader, og dessutan at andre auka tilskot og refusjonar i praksis skal dekka tilsvarande meirkostnader i drifta. I underkant av kr 200 mill. av driftsinntektene er overførte til 2021 i form av øyremerkte og bundne midlar som ikkje er fullt ut nytta i 2020.

I 2020 er kr 218,6 mill. av dei frie inntektene mottekne med bakgrunn i utbrotet av covid-19 og tiltak i samband med dette. I tillegg kjem om lag kr 20 mill. i utvida sjuke- og omsorgspengeordningar, dessutan fleire tilskots- og øyremerkte ordningar, mellom anna kr 67,5 mill. i Vedlikeholdspakken (sjå omtale litt seinare i teksten). Dette medfører eit ekstra høgt inntektsnivå i 2020.

Figur 3.8 viser dei ulike kjeldene til inntekter og kor stor del av driftsinntektene dette utgjer. Inntekts- og formuesskatt er den største inntektskjelda og utgjer om lag 47 prosent av dei totale driftsinntektene i 2020 (50 prosent i 2019 for tidlegare Stavanger kommune). Lågare del kjem av kombinasjonen lågare kommunal del av innkommen skatt og mindre effekt av vekstdrivarar som sysselsetting og lønnsvekst. I tillegg kjem effekten av auken i andre inntekter, som mellom anna kompenserer for meirkostnader i samband med koronasituasjonen.

Linje	Driftsinntekter	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Rekneskap i % av budsjett	Opphavleg budsjett 2020
1	Rammetilskot	- 2 948 128	- 2 971 639	- 23 511	99	- 2 802 827
2	Inntekts- og formuesskatt	- 5 548 456	- 5 430 000	118 456	102	- 5 497 500
3	Eigedomsskatt	- 215 890	- 215 054	836	100	- 214 000
4	Andre skatteinntekter	0	0	0		0
5	Andre overføringar og tilskot frå staten	- 369 902	- 361 051	8 851	102	- 297 743
6	Overøfringer og tilskot frå andre	- 1 361 736	- 1 053 097	308 639	129	- 911 148
7	Brukarbetalingar	- 442 139	- 452 797	- 10 658	98	- 504 595
8	Sals- og leigeinntekter	- 876 796	- 810 049	66 747	108	- 807 258
9	Sum driftsinntekter	- 11 763 047	- 11 293 687	469 360	104	- 11 035 071

Tabell 3.7 viser dei ulike kjeldene til inntekter som kommunen har, og korleis desse blei samanlikna med justert budsjett for 2020. Frie inntekter, som består av rammetilskot og inntekts- og formuesskatt, er belyste nærare i eige punkt litt lenger ned i teksten.

Eigedomsskatt

Eigedomsskatt utgjer kr 215,9 mill. i 2020 og er i tråd med justert budsjett. Inntektsnivået i 2020 er nedjustert i storleiksorden kr 70 mill. samanlikna med kva dei tre kommunane fekk i inntekter kvar for seg. Dette kjem av lovendringa i 2019, der skattegrunnlaget blir sett til maksimalt 70 prosent av takstgrunnlaget for bustad- og fritidseigedommar, uavhengig av kor gamle takstgrunnlaga er.

Andre overføringar og tilskot frå staten

Andre overføringar og tilskot frå staten gjeld både inntekter til noko friare prioriteringar, slik som inntekter frå statleg havbruksfond og integreringstilskot, og inntekter som kjem med særskilde føringar og til konkrete tiltak, til dømes øyremerkte midlar. Ein del av desse inntektene er ikkje kjende på budsjetteringstidspunktet og blir innarbeidde i rapporteringane gjennom året. Inntekter av betydelege storleikar, som øyremerkte midlar til vedlikehald og rehabilitering av kommunal infrastruktur, inntekter frå statleg havbruksfond og integreringsmidlar er belyste nærare i det følgande.

Øyremerkt tilskot til vedlikehald, rehabilitering og oppgradering av kommunal infrastruktur

Stavanger kommune fekk i juni 2020 tildelt kr 67,5 mill. frå den økonomiske tiltakspakken til regjeringa i samband med koronasituasjonen. Formålet med tilskotet var å skapa sysselsettingsaktivitet gjennom å bidra til auka aktivitet i bygg- og anleggsbransjen, og samtidig å henta inn noko av vedlikehaldsetterslepet i kommunane. Fordeling av tiltakspakken blei behandla i utval for miljø og utbygging sak 95/20, jamfør fullmakt gitt av kommunestyret i sak 28/20.

Ved årsslutt er det brukt kr 9,7 mill. på eigne prosjekt, og kr 36,8 mill. er overførte som øyremerkte midlar til 2021 for å sluttføra prosjekta. I tillegg er kr 20 mill. tildelte Stavanger boligbygg KF til rehabilitering av kommunale bustader og kr 1 mill. til Stavanger utvikling KF for rehabilitering av sveitservilla på Lagårdsveien.

Inntekter frå statleg havbruksfond

Staten oppretta eit havbruksfond i 2016 for å stimulera kommunane til å legga til rette for havbruksnæringa. Tilskotet blir utdelt i samsvar med nærare kriterium, mellom anna basert på nye oppdrettsløyve og vekst i næringa. Inntekta i kommunane kan disponerast fritt.

Stavanger kommune blei tildelt kr 42,0 mill. i 2020. Av dette blei kr 2,7 mill. utbetalte til Hjelmeland kommune med bakgrunn i grensejusteringsavtalen ved kommunesamanslåinga. Resten av tildelinga er sett av til fond for å redusera uvissa og unngå at tenestene i drifta blir påverka av dei tilfeldige årlege svingingane i tildelingane. I tillegg er kr 3,9 mill. avsette til disposisjonsfond Øyfast, jamfør disponering av mindreforbruk ved behandling av årsrekneskap 2019 – Finnøy kommune.

Inntekter frå statleg havbruksfond	Rekneskap 2017	Rekneskap 2018	Rekneskap 2019	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020
Finnøy kommune	- 918	- 45 773	- 7 808
Rennesøy kommune	0	- 7 258	- 559
(nye) Stavanger kommune				- 41 969	- 41 969
Sum inntekter frå statleg havbruksfond	- 918	- 53 031	- 8 366	- 41 060	- 41 969
Utbetaling i samsvar med avtale med Hjelmeland kommune	0	0	0	2 742	2 742
Netto sum Stavanger kommune	- 918	- 53 031	- 8 366	- 39 228	- 39 227

Integreringstilskot frå staten

Inntekta blei kr 200,8 mill. i 2020 og er kr 18,2 mill. lågare enn budsjettert. Redusert mobilitet over landegrensene og tidvis stengde grenser under koronapandemien har bidrege til lågare busetting enn planlagt. Tilnærma halvert busetting første år har gitt tilhøyrande lågare inntekt enn forventa. I tillegg har korreksjonar for utbetalingar tidlegare år blitt noko høgare.

Overføringar og tilskot frå andre

Overføringar og tilskot frå andre er knytte til refusjonsordningar for å dekkja tilsvarande utgifter, eller det er knytt ei motyting til inntekta. I 2020 utgjer inntektene kr 1 362 mill. og viser kr 309 mill. meir enn budsjettert. Årsaka til dette er mellom anna kr 139 mill. i høgare refusjonsinntekter knytte til fødselspengar og sjukefråvær og kr 88 mill. i høgare momskompensasjon enn budsjettert. I 2020 blei arbeidsgivarperioden for sjuke- og omsorgspengar redusert for fråvær som gjaldt korona. Denne endringa har gitt ein auke i refusjonsinntektene på kr 20,3 mill.

I 2020 er tilskot til ressurskrevjande tenester berekna til kr 33,5 mill. mindre enn budsjettert. Samanlikna med 2019 vart nivået om lag kr 20 mill. lågare enn samla for Finnøy, Rennesøy og Stavanger kommunar. Hovudårsakene er lågare ressursinnsats og færre brukarar, auka innslagspunkt for kommunal eigendel og auka fratrekk for tilskot til psykisk utviklingshemma, og dessutan lågare lønnsvekst og pensjonskostnader enn føresett i timeprisen.

I 2020 har Stavanger kommune mellom anna motteke refusjonar frå Helfo for koronatesting og konsultasjonar av koronapasientar på kr 7 mill., og tilskot frå IMDI på kr 5 mill. for å redusera negative konsekvensar av koronapandemien for vaksne innvandrarar.

Piggdekkavgifta utgjer om lag kr 2,7 mill. i lågare overføringar frå Stavanger Parkeringsselskap KF enn budsjettert.

Brukarbetalingar

Ved slutten av året blei brukarbetalingane om lag kr 11 mill. lågare enn justert budsjett, eit avvik på 2,4 prosent. Opphavleg budsjett låg kr 62,5 mill. høgare enn reelt mottekne brukarbetalingar. Hovudårsaka til nedjustert budsjett er nedstenging av SFO og barnehage under koronapandemien våren 2020 som resulterte i ein reduksjon i brukarbetalingar tilsvarande kr 40 mill. I tillegg starta Stavanger kommune frå hausten 2020 med gratis SFO til alle 1. klassingene, noko som gav ein inntektsreduksjon på ca. kr 20 mill. og dermed lågare inntektsnivå enn tidlegare.

Koronapandemien har påverka nivået på brukarbetalingar og ført til mindreinntekter. Mellom anna blei dagsenter for eldre stengt i mars 2020, med gradvis opning frå juni. Grunna smitteverntiltak har dagsenter hatt drift med færre plassar. Redusert kapasitet har gitt ein reduksjon i brukarbetalingar på kr 3 mill. samanlikna med budsjett. I nedstengingsperioden frå mars til april fekk også brukarar med heimebaserte tenester eit noko redusert tilbod. Tenesteomfanget blei vurdert for den enkelte mottakaren og halde på eit nødvendig og forsvarleg nivå. Samtidig var det fleire brukarar som takka nei til tilbodet i periodar, truleg fordi dei var redde for smitte. Dette har bidrege til reduksjon i brukarbetalingar for hjelp i heimen.

Sals- og leigeinntekter

Sals- og leigeinntekter er kr 67 mill. høgare enn budsjettert. Dette kjem av om lag kr 49 mill. i internt sal av ressursar innan plan og anlegg som ikkje har vore budsjettert. I tillegg er inntekter frå vatn- og avløpsgebyr, og dessutan leigeinntekter, noko høgare enn forventa.

Frie inntekter

Frie inntekter (linje 1 og 2 i tabell 3.7) i kommunen består av skatteinntekter og rammetilskot. Inntektene kan disponerast fritt utan andre føringar frå staten enn gjeldande lover og regelverk. Gjennom inntektssystemet blir dei frie inntektene fordelte til kommunane og til fylkeskommunane. Nærare utdjuping av tala følger nedanfor.

Frie inntekter	Rekneskap	Justert budsjett	Avvik	Opphavleg budsjett
(hele tusen kroner)	2020	2020	2020	2020
Skatt	- 5 548 456	- 5 430 000	- 118 456	- 5 497 500
Skattevekst	-0,4 %	-2,5 %		-1,3 %
Rammetilskot inkl inntektsutjamning
Rammetilskot og skjønn - generelt	- 3 399 131	- 3 399 133	2	- 3 392 647
Rammetilskot og skjønn - koronarelatert	- 218 576	- 167 326	- 51 250
Inntektsutjamning	669 579	594 820	74 759	589 220
Prosjektskjønn	- 3 750	- 3 750	0	0
Delsum	- 2 951 878	- 2 975 389	23 511	- 2 803 427
Sum frie inntekter	- 8 500 334	- 8 405 389	- 94 945	- 8 300 927

Frie inntekter i Stavanger kommune blei kr 8 500,3 mill. i 2020 og dermed kr 94,9 mill. høgare enn justert budsjett. Nivået er kr 199,4 mill. høgare enn opphavleg budsjett.

Av meirinntektene utgjer kr 43,7 mill. nettoeffekten av skatt og utjamning, og kr 51,2 mill. er mottekne i ekstra utbetalingar av rammetilskot og skjønnsmidlar til koronarelaterte (meir-) kostnader i drifta.

Samla skatteinngang til Stavanger kommune i 2020 blei kr 5 548,5 mill., noko som utgjer ein reduksjon på 0,4 prosent samanlikna med 2019. Skatteinngangen er kr 118,5 mill. høgare enn årsbudsjettet, som føresette ein reduksjon på 2,5 prosent i tertialrapporten per 31. august 2020.

Dette gir dermed meirinntekter isolert for skatt på kr 118,5 mill. i 2020. Dette må sjåast i samanheng med inntektsutjamninga (sjå eige punkt).

Skatteinngangen er samansett av ulike typar inntektsstraumar og kan oppsummerast slik:

Forskotstrekket (av løpande ytingar osb.) utgjer 85 prosent av all skatteinngang i 2020. Inngangen blei kr 4 732,1 mill. og dermed kr 74,1 mill. lågare (-1,5 prosent) i 2020 enn i 2019.

Siste innbetalte termin var særleg låg. Dette gjeld innbetalingar av forskotstrekk trekt hos arbeidsgivarar i september og oktober 2020. Seinare og lågare lønnsoppgjer er ei viktig delforklaring saman med situasjonen på arbeidsmarknaden.

Forskotsskatten blei på kr 472,7 mill. og dermed kr 2,1 mill. (-0,4 prosent) lågare enn nivået i 2019.

Restanseinngangen utgjer kr 343,7 mill. i 2020 og blei kr 56,0 mill. (19,5 prosent) høgare enn i 2019 og hamna dermed på historisk høgt nivå for Stavanger. Same nivå kan ikkje forventast framover.

Vekstprofilen ved starten av 2020 er påverka av den høge aktiviteten i næringslivet lokalt hausten 2019. Korreksjonen i mai på skatteinngangen til alle kommunane kjem i all hovudsak av den utsette justeringa av lågare skattøre til kommunane i 2020 som Stortinget vedtok i statsbudsjettet for 2020 (det vil i praksis seia kor stor del kommunane skal ha av skatteinntektene). I november 2020 blei resultata av alle skatteoppgjera for 2019 køyrde inn i skatterekneskapen. Stavanger blei tilført betydelege beløp med bakgrunn i 2019-tal og fekk dermed ikkje eit så sterkt fall som var venta i skatteinngangen i 2020.

Utvikling i lokal og nasjonal skatteinngang 2020 for kommunane kjem fram i figur 3.9.

Samla skatteinngang i kommunane i 2020 blei på kr 168,9 mrd. Inngangen er om lag kr 1,2 mrd. lågare (-0,7 prosent) enn i 2019 og kr 0,7 mrd. lågare enn det nyaste anslaget frå statsbudsjett 2021.

Med bakgrunn i endra vekstnivå på skatteinngangen i 2020 for både Stavanger kommune og kommunane i landet blir også skatteutjamninga for Stavanger kommune endra. Dette inneber at Stavanger kommune får eit trekk på kr 669,6 mill. i 2020, og at trekket blir kr 74,8 mill. høgare enn budsjettert.

Stavanger kommune oppnådde skatteinntekter på kr 38 645 per innbyggar i 2020, ein reduksjon på 1,4 prosent frå 2019. På landsbasis fall skatteinntektene per innbyggar med 1,5 prosent til kr 31 46 per innbyggar. Skatteoppgjeret for 2019 viser mellom anna at Stavanger blei tilført meir midlar enn det som blei føresett i skattekorta² til skattytarane til kommunen og tilhøyrande utrekning av kommunal del.

Utviklinga i 2020 gir ein gjennomsnittleg skatt per innbyggar i Stavanger på 122,8 prosent av landsgjennomsnittet og dermed ein svak oppgang frå 122,7 prosent i 2019. Trenden kjem fram i figur 3.10 og viser skatt i prosent av landsgjennomsnittet over tid (tal for samanslått kommune).

Figur 3.11 viser skattevekst i ASSS-kommunane og nabokommunane. Skattenivået i Stavanger blei 0,4 prosent lågare i 2020 samanlikna med 2019, og tilsvarande for Sandnes kommune blei 0,9 prosent lågare. Sola kommune oppnådde likevel ein vekst på 0,8 prosent.  Andre åtte ASSS-kommunar erfarte nivå som låg 4,4 prosent lågare i 2020 (Bærum) til 0,7 prosent høgare i 2020 (Drammen). Snittet for ASSS-kommunane blei 1,0 prosent lågare nivå i 2020 samanlikna med 0,7 prosent lågare for landet.

Fjorårets skattevekst førte til at Stavanger kommune gjekk tilbake til tjuande plass i 2020 (attande plass i 2019) på kommunelista over skatteinntekt per innbyggar. Av storbyane ligg Bærum kommune framleis høgast som nummer seks på lista over skattesterke kommunar i 2020 (med eit snitt på 162,4 prosent), og Oslo kommune ligg på trettande plass med 135,1 prosent. Øvst står dei fire kraftkommunane Bykle, Modalen, Eidfjord og Sirdal, og dessutan havbrukskommunen Frøya.

Figur 3.12 viser frie inntekter (skatt og rammetilskot) per innbyggar i 2019 og førebelse rekneskapstal for 2020 i ASSS-kommunane og gjennomsnitt for landet. I inntektssystemet blir skatteinntektene jamna ut. I tillegg skjer ei tildeling av andre element i rammetilskotet etter nærare bestemde kriterium. Samla fører dette til at snittet i Stavanger kommune er tredje størst av ASSS-kommunane. Oslo ligg høgast av ASSS-kommunane og utgjer ein vesentleg del inn i landsgjennomsnittet.

3.3.2 Driftsutgifter

Samla viser driftsutgiftene eit meirforbruk i forhold til budsjett på kr 320,3 mill. Dette må til dels sjåast i samanheng med meirinntekter på tenesteområda samanlikna med budsjett, herunder refusjonsinntekter, som det ikkje er budsjettert for. Til dels kjem det av for lågt budsjetterte avskrivingar.

Kommunesamanslåinga mellom Stavanger, Finnøy og Rennesøy kommunar fører til at historiske rekneskapstal ikkje blir fullt ut samanliknbare. Basert på oppstillingar frå årsrapportane 2019 for dei tre kommunane er vekst i driftsutgifter i 2020 i tråd med kommunal deflator på 1,4 prosent.

Kvar verksemd innanfor tenesteområda forheld seg til netto driftsrammer der både utgifter og inntekter er ein del av totalbiletet. Sjå kapittel 3.3.6 for nærare omtale av tenesteområda.

Linje	Driftsutgifter	Rekneskap 2020	Justert opphavleg 2020	Avvik	Rekneskap i % av budsjett	Opphavleg budsjett 2020
1	Lønnsutgifter	5 373 497	5 182 496	191 001	104 %	5 192 458
2	Sosiale utgifter	1 276 222	1 310 038	- 33 817	97 %	1 354 152
3	Kjøp av varer og tenester	3 479 650	3 540 034	- 60 384	98 %	3 343 424
4	Overføringar og tilskot til andre	1 025 198	1 001 473	23 725	102 %	840 623
5	Avskrivingar	530 203	330 383	199 820	160 &	328 770
	Sum driftsutgifter	11 684 769	11 364 424	320 345	103 %	11 059 427

Lønn og sosiale utgifter

Lønnsutgiftene (linje 1) viser eit meirforbruk på kr 191 mill. samanlikna med justert budsjett 2020. Veksten i lønnsutgifter samanlikna med rekneskap for 2019 kan forklarast med ordinær lønnsvekst, og dessutan volumvekst sidan Stavanger kommune har overteke drifta av eit bufellesskap og ein sjukeheim som tidlegare var drifta av private leverandørar. Områda som har jobba med TISK-tiltak, har hatt ein høgare vekst i lønnskostnader enn gjennomsnittet. Dette gjeld spesielt for Stavanger legevakt og sentrale legetenester. At lønnskostnadene ikkje har auka meir i 2020, viser at mange av dei nye oppgåvene er løyste innanfor ordinær bemanning og ved omdisponering av ressursar.

Koronapandemien la heilt spesielle premissar for både dei sentrale og dei lokale lønnsforhandlingane i 2020. I revidert nasjonalbudsjett i mai 2020 blei anslaget for lønnsveksten for 2020 nedjustert frå 3,6 prosent til 1,5 prosent. Forhandlingane for kommunesektoren enda med ein årslønnsvekst på 1,7 prosent, det same som resultatet i det såkalla frontfaget. Forhandlingsresultatet, inkludert verknadstidspunkt, for fleire forbund blei ikkje klart før i starten av 2021, og bidrog til at det lenge var uvisse knytt til dei endelege resultata av forhandlingane for 2020.

Budsjettavvik i 2020 må sjåast i samanheng med refusjonar frå trygdeforvaltninga (sjuke- og omsorgspengar) der motteken refusjon er høgare enn det er budsjettert for. Avvik må òg sjåast i samanheng med kjøp av varer og tenester som inngår i tenesteproduksjonen, sidan verksemdene har ein viss fridom til å styra innanfor desse rammene samla.

Sosiale utgifter (linje 2) viser eit samla mindreforbruk grunna lågare pensjon i 2020. Utsett lønnsoppgjer for lærarar til 2021 har medført lågare pensjonsforpliktingar ved utgangen av året. I tillegg førte omlegging i AFP-faktureringa til lågare kostnader i 2020. Sjå punkt 3.3.3 for nærare omtale rundt pensjon.

Kjøp av varer og tenester

Kjøp av varer og tenester (linje 3) viser eit mindreforbruk på kr 60,4 mill. Avvik må sjåast i samanheng med lønnsutgifter.

I 2020 har det vore ei vridning i innkjøpsmønster samanlikna med tidlegare år. Vridninga har samanheng med koronapandemien, der det t.d. har vore ein klar nedgang i kostnader til kurs og reiser, totalt kr 28,4 mill. i 2020. Samtidig har utgiftene til reinhaldstenester og medisinsk forbruksmateriell hatt ein klar auke, på høvesvis kr 35 mill. og kr 20 mill.

Overføringar og tilskot til andre

Overføringar og tilskot til andre (linje 4) viser eit meirforbruk på kr 23,7 mill. samanlikna med budsjett. Hovudårsaka til avviket utgjer kr 16,2 mill. i økonomisk korona-støtte til restaurant- og serveringsbransjen med bakgrunn i Stortingets behandling av nye økonomiske krisetiltak like før jul.

Avskrivingar

Avskrivingar (linje 5) er kr 200 mill. høgare enn budsjettert, grunna noko tidsetterslep i budsjettet.  Samla budsjettavvik på avskrivingar utgjer om lag to tredelar av budsjettavviket på samla driftskostnader. Dette har likevel inga praktisk betydning på resultatlinjene til kommunen sidan avskrivingar blir nulla ut før netto driftsresultat blir berekna.

3.3.3 Pensjonsutgifter

Premieavvik

        Avviket mellom pensjonspremien og berekna pensjonskostnader blir ført som premieavvik.

Avviket mellom pensjonspremien og berekna pensjonskostnader blir ført som premieavvik. Dersom pensjonspremien er høgare enn pensjonskostnader, betyr dette eit positivt premieavvik som blir inntektsført i det aktuelle rekneskapsåret og deretter blir utgiftsført med like store årlege beløp over 7 år. Negativt premieavvik kjem fram når premien er lågare enn pensjonskostnadene. Negativt premieavvik blir utgiftsført i det aktuelle rekneskapsåret og blir deretter inntektsført over 7 år. Formålet med ordninga er å sikra jamnare belastning av pensjonsutgifter i rekneskapane. På kort sikt er det berekna pensjonskostnad som får resultateffekt, medan det på lang sikt er pensjonspremien som får resultateffekt. Regelverket er dei seinare åra endra når det gjeld talet på år eit premieavvik kan tilbakeførast på. Premieavvik som har oppstått før 2011, blir amortiserte over 15 år. Premieavvik opparbeidde frå og med 2014 blir tilbakeførte over 7 år, medan avvik i åra mellom skal førast over 10 år. Føringsprinsippa blei innførte med effekt frå 2002.

Pensjonsutrekningane som ligg til grunn for 2020-budsjettet, blei gjorde før 2019-rekneskapen blei avlagd for pensjonsselskapa. Kommunereforma og ny offentleg tenestepensjon frå 2020 har i tillegg  ført til ei betydeleg omarbeiding av grunnlag og forpliktingar. Desse forholda resulterer i ein del svingingar i prognosane frå pensjonsleverandørane til kommunen sett opp mot budsjettføresetnadene. Samtidig har lønnsveksten i 2020 blitt mykje lågare enn varsla i forkant og ført til mykje lågare pensjonspremiar. Låge premiar blir motsvarte av tilsvarande låge inntektsføringar av premieavvik, i motsetning til høge premiar.

Kommunen har oppnådd ei samla netto innsparing i rekneskapen til kommunen samanlikna med sentralt budsjett i storleiksorden kr 50,3 mill. (inklusiv arbeidsgivaravgift). Hovudårsakene til dette er om lag kr 11 mill. lågare AFP-premie i 2020 (lågare volum enn føresett og endra faktureringsvilkår) og kr 38 mill. i lågare pensjonspremiar og forpliktingar til samarbeidspartane våre med bakgrunn i den låge lønnsveksten og at lønnsoppgjeret for lærarane først blei effektuert i 2021.

Pensjonspremiar på kr 615,8 mill. er i 2020 tilførte pensjonsleverandørane til kommunen, av dette er kr 68,8 mill. betalte av premiefond (sjå note 11). I 2020 blei pensjonskostnadene i Stavanger kommune berekna til å vera kr 76,6 mill. lågare enn netto pensjonspremiar. Differansen kallast positivt premieavvik og er inntektsført i rekneskapen. Amortisering av tidlegare års premieavvik utgjer kr 105,5 mill. og er kostnadsført i samsvar med budsjett. Samla effekt i driftsrekneskapen utgjer ein kostnad på kr 33,0 mill. i 2020 når arbeidsgivaravgifta blir inkludert.

Historisk har pensjonspremiane vore gjennomgåande høgare enn dei berekna pensjonskostnadene. Dette har ført til betydelege inntektsføringar av premieavvik over fleire år og tilsvarande finansiering av tenestene i drifta, også i 2020. Samtidig blei tilbakeføringa av tidlegare inntektsføringar høgare enn inntektsføringa i 2020, slik at nettoeffekten blei ein kostnad i drifta.

Akkumulert premieavvik for Stavanger kommunekassen utgjer kr 527,1 mill. per 31. desember 2020 og viser ein reduksjon på kr 33,0 mill. frå opningsbalansen i den nye kommunen. Akkumulert premieavvik er utgifter som må betalast tilbake og dekkast inn i driftsbudsjetta over dei neste sju åra.

Stavanger kommune har sett av kr 277,1 mill. i eige disposisjonsfond for å dekka opp delar av denne forpliktinga.

Akkumulert premieavvik samla for kommunane har falle frå nivået på kr 28,5 mrd. i 2019 til kr 26,5 mrd. i 2020.

 

3.3.4 Eksterne finanstransaksjonar

Tabell 3.11 gir ei oversikt over finansinntektene og -utgiftene til kommunen som består av rente- og avdragsutgifter, renteinntekter, utbytte og avkasting frå finansforvaltninga. Summen av eksterne finanstransaksjonar utgjer ei mindreutgift på kr 13,5 mill. mot justert budsjett 2020. Mindreutgifta er i stor grad knytt til reduserte renteutgifter.

Linje	Eksterne transaksjonar	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Rekneskap i % av budsjett	Opphavleg budsjett 2020
1	Renteinntekter, utbytte og gevinst på finansielle omløpsmidlar	- 430 931	- 432 070	1 141	100 %	- 538 119
2	Rente- og avdragsutgifter og tap på finansielle omøpsmidlar	591 524	606 142	- 14 618	98 %	731 039
3	Netto finansutgifter	160 593	174 070	- 13 477		192 920

Koronapandemien førte til eit alvorleg tilbakeslag for norsk økonomi. For å dempa tilbakeslaget reduserte Noregs Bank styringsrenta frå 1,5 prosent til 0 prosent våren 2020. Som følge av eit historisk lågt rentenivå blei opphavleg budsjetterte renteutgifter og -inntekter vesentleg nedjusterte gjennom året. Renteutgifter på innlånet til kommunen, inkludert nettoeffekt av rentebyteavtalar, blei likevel kr 15,7 mill. lågare enn budsjett. Avdragsutgiftene blei kr 0,2 mill. lågare enn budsjett. Netto renteinntekter knytte til startlån blei kr 1,3 mill. høgare enn budsjett.

Stavanger kommune fekk kr 277,9 mill. i utbytte i 2020, og utbytte frå Lyse AS utgjorde kr 274,4 mill. (eigardel på 45,735 prosent). Samla utbytte blei kr 0,3 mill. over justert budsjett. Opphavleg budsjettert utbytte blei likevel nedjustert gjennom året med kr 18 mill., som følge av mellom anna svekt utbyttegrunnlag knytt til koronapandemien.

Renteinntekter frå bankinnskot blei på kr 29 mill., noko som er kr 1,4 mill. lågare enn budsjett. Gjennomsnittleg likviditet på konsernkonto var på kr 2,23 mrd. i 2020. Renteinntekter frå ansvarleg lån i Lyse AS blei kr 2,8 mill. lågare enn budsjett. Urealisert gevinst på kr 8,4 mill., netto realisert tap på kr 1,7 mill. og direkteavkastning på kr 19,2 mill. gav ei samla netto avkasting frå finansforvaltninga på kr 25,9 mill. i 2020. For ei nærare omtale av finansforvaltninga blir det vist til kapittel 3.6 og Årsrapport 2020 – Likviditets- og låneforvaltning.

3.3.5 Netto driftsresultat og disponering

Netto driftsresultat kjem fram med kr 447,9 mill. Dette er kr 362,3 mill. betre enn justert budsjett. Sjå linje 1 i tabell 3.12. Til samanlikning hadde Stavanger kommune eit netto driftsresultat i 2019 på kr 271,4 mill. (2,5 prosent av driftsinntektene).

Linje	Netto driftsresultat og disponering / dekning - driftsregnskapet	Regnskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Regnskap i % av budsjett	Opprinnelig budsjett 2020
1	Netto driftsresultat	- 447 888	- 85 576	- 362 312	523 %	- 111 494
2	Overføring til investering	252 298	252 190	108	100 %	259 334
3	Netto avsetningar til eller bruk av bundne driftsfond	101 378	- 18 904	120 282	-536 %	- 1 138
4	Netto avsetningar til eller bruk av disposisjonsfond	262 136	20 210	241 926	1297 %	- 146 702
5	Bruk av tidlegare års mindreforbruk	- 167 924	- 167 920	- 4	100 %	0
6	Sum disponeringar eller dekning av netto driftsresultat	447 888	85 576	362 312	523 %	111 494
7	Årsresultat, rekneskapsmessig mindreforbruk	0	0	0		0
	Spesifikasjon fond
8	Avsetningar til bundne fond	199 336	54 991	144 345	362 %	11 050
9	Bruk av bundne fond	- 97 958	- 73 895	- 24 063	133 %	- 12 188
10	Netto avsetningar til eller bruk av bundne driftsfond	101 378	- 18 904	120 282	-536 %	- 1 138
11	Avsetning til disposisjonsfond	380 099	371 650	8 449	102 %	44 705
12	Bruk av disposisjonsfond	- 351 436	- 351 440	4	100 %	- 191 407
13	Stryking av bruk av disposisjonsfond	233 474	0	233 474		0
14	Netto avsetningar til eller bruk av disposisjonsfond	262 136	20 210	241 926	1297 %	- 146 702

Saman med fjorårets mindreforbruk er midlane nytta til eigenfinansiering av årets investeringar (jf. overføring til investeringsrekneskapen) med kr 252,3 mill., netto avsetning til bundne driftsfond med kr 101,4 mill. og planlagt (disponert i samsvar med budsjettvedtak) netto avsetning til disposisjonsfond med kr 28,7 mill. Siden netto driftsresultat blei høgare enn føresett i budsjettet, ville dette etter gamle reglar gitt eit mindreforbruk på kr 233,5 mill. i driftsrekneskapen. Nye forskrifter krev at rekneskapen blir gjord opp i null. Stryking av bruk av disposisjonsfond er dermed gjort med kr 233,5 mill.

Linje	Oversikt over samla budsjettavvik og årsavslutningsdisposisjoner drift	Rekneskap 2020
1	Netto driftsresultat	447 888
2	Sum budsjettdisposisjonar	- 214 414
3	Årets budsjettavvik (mindreforbruk før strykninger)	233 474
4	Strykingar av bruk av disposisjonsfond	- 233 474
5	Meir- eller mindreforbruk etter strykninger	0

Samla bruk av tidlegare oppsparte midlar (før stryking) var på kr 617,3 mill. i 2020. Dette er kr 24,1 mill. høgare enn budsjettert nivå grunna oppgjer av sjølvkostområda.

Overføringa til investeringane utgjer om lag 2,1 prosent av driftsinntektene i 2020 (tilsvarande 2,0 prosent i tidlegare Stavanger kommune i 2019) og er eit viktig bidrag til å halda eigenfinanseringsgraden oppe og skapa ein berekraftig økonomi på sikt.

Ubrukte øyremerkte midlar er avsette til bundne driftsfond, jf. regelverket, med kr 199,3 mill. (linje 8). Her inngår pliktige avsetningar innanfor sjølvkostområda (kr 44,6 mill.), ubrukte øyremerkte tilskot (kr 133,4 mill.) og rest ubrukte tilskotsmidlar til eingongskostnader i samband med kommunesamanslåinga (kr 19,7 mill.) I tillegg inngår ei mindre avsetning i samband med interkommunal beredskap mot akutt forureining på kr 1,7 mill.

Budsjettert avsetning til disposisjonsfond er justert for kommunestyrevedtaket i saka om årsrekneskapen 2019 om å styrka disposisjonsfond. Gjennom året er både bruk og avsetning til disposisjonsfond behandla i tertialsakene og økonomirapporten per 31. oktober 2020. Rekneskapen er ført i tråd med dette. Ved årsslutt er det avsett kr 8,4 mill. i urealisert gevinst til kursreguleringsfondet i samsvar med tidlegare kommunestyrevedtak om finansforvaltning.

Kommunestyret behandlar årsrekneskapen og årsrapporten for 2020.

3.3.6 Resultat per tenesteområde

Tenesteområda hadde ca. kr 240 mill. i auka kostnader i 2020 samanlikna med opphavleg budsjett¹. Endeleg rekneskap viser at tenesteområda har eit mindreforbruk på kr 40 mill. (0,5 prosent) samanlikna med justert budsjett i 2020 (etter tilleggsløyvingar). Dette mindreforbruket kjem i stor grad av ei utsetting av kostnadene som følge av endra framdrift og er sett av på fond.

Skiljet mellom koronarelaterte utgifter og ordinær drift er ikkje eintydig, og det er utfordrande å seia eksakt korleis koronapandemien har påverka den ordinære drifta. Nærare informasjon om korleis koronapandemien har påverka dei ulike tenesteområda, finst i kapittel 4.

Tenesteområda	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Oppvekst og utdanning	3 593 100	3 614 922	- 21 821	99,5 %	3 526 579
Helse og velferd	3 229 353	3 197 893	31 461	99,8 %	3 077 374
By- og samfunnsplanlegging	72 581	75 264	- 2 683	96,4 %	74 725
Bymiljø og utbygging	638 958	645 446	- 6 488	99,2 %	621 768
Innbyggar- og samfunnskontakt	293 977	318 347	- 24 370	92,3 %	289 755
Stab og støttefunksjonar	357 721	374 152	- 16 431	95,6 %	354 558
Sum tjenesteområdene	8 185 691	8 226 023	- 40 332	99,1 %	7 944 759

Oppvekst og utdanning

Rekneskapen for 2020 blei kr 66,5 mill. over opphavleg budsjett innanfor Oppvekst og utdanning. Samanlikna med justert budsjett har tenesteområdet eit mindreforbruk på kr 21,8 mill. av ei netto budsjettramme på kr 3,61 mrd. Dette utgjer ein forbruksprosent på 99,4. Budsjettramma til oppvekst og utdanning blei styrkt med kr 88,3 mill. gjennom året, der kr 74,3 mill. er knytte til koronarelaterte utgifter.

Oppvekst og utdanning	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Stab Oppvekst og utdanning	36 077	38 275	- 2 198	94,3 %	48 570
Barnehage	1 182 931	1 176 701	6 230	100,8 %	1 176 130
Ressurssenter for styrkt barnehagetilbod	104 451	104 386	65	100,1 %	89 897
Grunnskole	1 593 680	1 598 197	- 4 517	99,7 %	1 536 465
Johannes læringssenter	112 785	118 617	- 5 832	95,1 %	110 922
Stavanger kulturskole	43 613	44 325	- 712	98,4 %	43 194
Pedagogisk-psykologisk teneste	49 655	50 176	- 521	99,0 %	48 033
Ungdom og fritid	63 563	64 840	- 1 277	98,0 %	69 328
Helsestasjon og skulehelsetenesta	97 309	99 365	- 2 056	97,9 %	86 792
EMbo	44 731	46 717	- 1 986	95,7 %	48 959
Barneverntenesta	264 305	273 323	- 9 018	96,7 %	268 289
Sum oppvekst og utdanning	3 593 100	3 614 922	- 21 821	99,5 %	3 526 579

Alle område innanfor oppvekst og utdanning viser eit mindreforbruk, med unntak av barnehage, som har eit meirforbruk. Avvika på dei største områda, grunnskule og barnehage, er innanfor 1 prosent av budsjettramma og blir vurdert til å vera i tilnærma balanse. Mindreforbruket på nokre av områda kjem av lågare straumkostnader enn forventa og vanskar med å rekruttera fagpersonell. Meirforbruk til barnehage er i all hovudsak relatert til forseinka omstilling og auka kostnader knytte til utanbysbarn. Mindreforbruket til Johannes læringssenter kjem i hovudsak av at senteret har sett i gang prosessar for å kunna nå vedtekne innsparingar, og at inntektsgrunnlaget har blitt høgare enn forventa gjennom året. Barneverntenesta har hatt eit redusert kostnadsnivå, og lågare enn budsjettmessig forventa, på kjøp av klientretta tenester. For ei nærare forklaring av avvika til dei enkelte verksemdsområda sjå kapittel 6 i årsrapporten.

Avvika må på alle områda sjåast i lys av budsjettstyrkinga gjennom året. Grensegangen mellom koronarelaterte utgifter og ordinær drift er ikkje eintydig. Det er derfor utfordrande å skilja kva som er kva, og seia eksakt korleis koronasituasjonen har påverka den ordinære drifta.

Mykje av merksemda gjennom året 2020 blei retta inn mot koronasituasjonen. Dette har ført til endra prioritering og utsetting av prosjekt og bruk av midlar til særskilde formål. Det har vidare vore eit år med lite føreseielegheit på både utgiftssida og inntektssida. Økonomistyring har vore særleg utfordrande, og mykje tyder på at verksemdene har lagt til grunn varsemdprinsippet på bruk av budsjettmidlar.

Som følge av kommunesamanslåinga blir det kravd varsemd ved samanlikning av rekneskapstal for 2020 mot rekneskap for 2019.  Med brot i serien har ein ikkje eit eintydig bilete av situasjonen, men kostnadsutviklinga og lønnsutviklinga synest å vera i tråd med kommunesamanslåing og forventa prisvekst. For nokre verksemder, mellom dei johannes læringssenter, barneverntenesta og EMbo, er kostnadsnivået redusert samanlikna med 2019. Dette heng saman med forventa omstilling i tråd med vedteken handlings- og økonomiplan.

Helse og velferd

Rekneskapen for 2020 blei kr 151 mill. over opphavleg budsjett innanfor helse og velferd. Samanlikna med justert budsjett har tenesteområdet eit meirforbruk på kr 31,5 mill. av ei netto budsjettramme på kr 3,2 mrd. Dette utgjer ein forbruksprosent på 101. Samla sett har budsjettramma blitt styrkt med kr 120,5 mill., der kr 95,2 mill. er knytte til koronarelaterte kostnader.

Helse og velferd	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Helse- og velferdskontor	322 166	301 389	20 777	106,9 %	331 304
NAV	348 946	352 876	- 3 930	98,9 %	299 009
Fysio- og ergoterapitjenesten	77 390	72 950	4 440	106,1 %	70 019
Helsehuset i Stavanger	23 734	23 221	513	102,2 %	20 762
Hjemmebaserte tjenester	460 832	457 855	2 977	100,7 %	380 277
Bofellesskap	528 982	529 161	- 179	100,0 %	536 503
Alders- og sykehjem	958 493	959 905	- 1 412	99,9 %	946 597
Stavanger legevakt	76 202	70 720	5 482	107,8 %	65 921
Rehabiliteringsseksjonen	58 988	59 919	- 931	98,4 %	59 512
Arbeidstreningsseksjonen	14 610	15 839	- 1 229	92,2 %	16 397
Boligkontoret	8 304	8 210	94	101,1 %	8 111
Flyktningseksjonen	102 348	105 841	- 3 493	96,7 %	100 163
Dagsenter og avlastningsseksjonen	209 728	211 199	- 1 471	99,3 %	184 483
Tekniske hjemmetjenester	7 135	9 108	- 1 973	78,3 %	8 301
Krisesenteret i Stavanger	12 991	12 868	123	101,0 %	13 157
Sentrale midler levekår	- 176 204	- 179 935	3 731	97,9 %	- 112 061
Sentrale midler legetjeneste	131 031	127 349	3 681	102,9 %	83 109
Stab Helse og velferd	63 679	59 418	4 261	107,2 %	65 810
Sum Helse og velferd	3 229 353	3 197 893	31 461	101,0 %	3 077 374

For helse og velferd har året i stor grad vore prega av koronapandemien, men dei fleste verksemdene har klart å levera tenester innanfor tildelt budsjettramme. Stengde og reduserte tilbod har utfordra verksemdene til å gi tenester på nye måtar innanfor forsvarlege smitteverntiltak. For ei nærare forklaring av avvika til dei enkelte verksemdsområda sjå kapittel 7 i årsrapporten.

Det største meirforbruket er knytt til helse- og velferdskontora, og kjem av auka kostnader til kjøp av bu- og omsorgstenester frå private leverandørar. Auken er relatert til nye brukarar, og må sjåast i samanheng med tilskot for ressurskrevjande tenester der kommunen får refundert delar av kostnadene.

I 2020 er samla tilskot til ressurskrevjande tenester berekna til kr 33,5 mill. mindre enn budsjettert. Samanlikna med 2019 vart nivået om lag kr 20 mill. lågare enn samla for Finnøy, Rennesøy og Stavanger kommunar. Hovudårsakene til nedgang i tilskot er reduksjon i ressursinnsats, auka innslagspunkt for kommunal eigendel, auka fratrekk for tilskot til psykisk utviklingshemma, og dessutan lågare lønnsvekst og pensjonskostnader enn føresett i timeprisen.

Tenesteområdet ved legevakt og kommunale legetenester har hatt hovudansvar for TISK-strategien til kommunen, som står for testing, isolering, smittesporing og karantene. Stavanger legevakt har oppretta ei ny luftvegslegevakt og teststasjonar for å kjempa mot koronapandemien. Arbeidet med TISK-strategien har kravd omfattande ressursar, og dessutan omdisponering av tilsette frå andre verksemder.

Bymiljø og utbygging

Rekneskapen for 2020 blei kr 17,2 mill. over opphavleg budsjett innanfor bymiljø og utbygging. Samanlikna med justert budsjett har tenesteområdet eit mindreforbruk på kr 6,5 mill. av ei netto budsjettramme på kr 645,4 mill. Dette utgjer ein forbruksprosent på 99. I 2020 er budsjettramma til bymiljø og utbygging blitt styrkt med kr 23,4 mill., der kr 17,5 mill. er knytte til koronarelaterte kostnader.

Bymiljø og utbygging	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Stab strategi og målstyring	6 518	9 005	- 2 487	72,4 %	9 634
Juridisk	386	719	- 333	53,7 %	10 670
Byggforvaltning	296 942	304 624	- 7 682	97,5 %	309 304
Byggeprosjekt	8 661	6 946	1 715	144,7 %	4 531
Park og vei	182 558	189 802	- 7 244	96,2 %	172 395
Idrett	112 766	115 376	- 2 610	97,7 %	102 458
Vassverket	935	0	935	0	0
Avløpsverket	1 086	0	1 086	0	0
Renovasjon	26 672	14 268	12 404	186,9 %	140
Plan og anlegg	0	0	0	0	0
Miljø	1 298	3 720	- 2 422	34,9 %	12 636
Triangulum	1 136	986	150	115,2 %	0
Sum Bymiljø og utbygging	638 958	645 446	- 6 488	99,0 %	621 768

Hovudårsaka til mindreforbruket hos byggforvaltning er at fleire prosjekt har blitt reduserte i omfang eller utsette under koronapandemien på grunn av restriksjonar som avgrensar kontakt med andre. Energisentralen, som ligg under byggforvaltning, har òg hatt eit mindreforbruk, som mellom anna kjem av høgare inntekter frå energileveransen enn budsjettert. Budsjettet har lege fast i lengre tid, og ikkje blitt justert for aktivitetsvekst. Inntektsbudsjettet til energisentralen vil bli gjennomgått i 2021.

Park og veg har hatt fleire vakante stillingar og vikariat, grunna permisjon og langtidssjukmelde. Dette har ført til redusert drift. Dei har samtidig hatt noko høgare inntekter. Enkelte prosjekt har òg gått ut som ei følge av koronapandemien.

Koronapandemien har òg ført til at fleire prosjekt knytte til klima- og miljøfondet har blitt forskovne, noko som har gitt eit mindreforbruk hos miljø. Samtidig blei inntekta frå piggdekkavgifta kr 9,3 mill., noko som svarer til kr 2,7 mill. lågare enn budsjettert og bidreg til at mindreforbruket blir redusert.

I 2020 hadde renovasjon ei dekningsgrad, gebyrinntektene samanlikna med utgiftene, på 87 prosent. Dette svarer til eit meirforbruk på kr 26,4 mill. Det akkumulerte underskotet etter 2020 er kr 32,7 mill., når tidlegare underskot og renter blir tekne med. Dette kjem i hovudsak av auka prisar frå IVAR i tillegg til noko auka mengder hushaldsavfall. For å unngå eit større etterslep på sjølvkostbalansen blei renovasjonsavgifta auka med 17 prosent frå 2020 til 2021.

Dekningsgrada for vatn og avløp var høvesvis 114,1 prosent og 108,9 prosent. Slam fekk ei dekningsgrad på 87,2 prosent og eit framførbart underskot på kr 0,23 mill.

By- og samfunnsplanlegging

Rekneskapen for 2020 blei kr 2,1 mill. mindre enn opphavleg budsjett innanfor by- og samfunnsplanlegging. Samanlikna med justert budsjett har tenesteområdet eit mindreforbruk på kr 2,7 mill. av ei netto budsjettramme på kr 75,3 mill. Dette utgjer ein forbruksprosent på 96,4. I 2020 er netto styrking av budsjettramma på berre kr 0,6 mill. Årsaka til at endringa i budsjettramma ikkje er større, er at det gjennom året blir overført budsjettmidlar knytte til områdeløft Storhaug frå beredskap og samfunnsutvikling til andre verksemder i Stavanger kommune.

By- og samfunnsplanlegging	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Stab By- og samfunnsplanlegging	11 819	15 787	- 3 968	74,9 %	8 062
Byggesaksavdelinga	3 936	4 574	- 638	86,1 %	5 760
Byutvikling	27 698	26 116	1 582	106,1 %	24 941
Beredskap og samfunnsutvikling	11 726	11 508	218	101,9 %	18 661
Kart og digitale tenester	17 401	17 279	122	100,7 %	17 301
Sum By- og samfunnsplanlegging	72 581	75 264	- 2 683	96,4 %	74 725

Stab har eit mindreforbruk på kr 3,9 mill. Avviket kjem av forskyving av konsulentutgifter til 2021 i samband med retakseringa av alle bustad-, fritids- og næringseigedommar i kommunen. Budsjettet til konsulentutgifter ligg på stab, og må sjåast i samanheng med meirutgiftene på byutvikling.

Storbrannen på Stavanger lufthamn, høg vasstand i februar og koronapandemien bandla store ressursar for beredskap og samfunnsutvikling i 2020. På grunn av høgt arbeidspress blei planlagde oppgåver utsette eller nedprioriterte.

Innbyggar- og samfunnskontakt

Rekneskapen for 2020 blei kr 4,2 mill. over opphavleg budsjett innanfor innbyggar- og samfunnskontakt. Samanlikna med justert budsjett har tenesteområdet eit mindreforbruk på kr 24,4 mill. av ei netto budsjettramme på kr 318,3 mill. Dette utgjer ein forbruksprosent på 92,3. I 2020 er budsjettramma styrkt med kr 28,6 mill.

Innbygger- og samfunnskontakt	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Smartby	11 842	14 382	- 2 540	82,3 %	13 638
Næring	34 381	45 175	- 10 794	76,1 %	28 002
Kommunikasjon	10 995	10 898	97	100,9 %	10 200
Kultur	192 339	192 798	- 459	99,8 %	187 099
Innbyggerdialog	29 202	35 132	- 5 930	83,1 %	32 511
Stab Innbygger- og samfunnskontakt	4 327	3 856	471	112,2 %	4 272
Politisk sekretariat	10 892	16 106	- 5 214	67,6 %	14 033
Sum Innbygger- og samfunnskontakt	293 977	318 347	- 24 370	92,3 %	289 755

Mindreforbruket hos smartby kjem av redusert aktivitet rundt konferansar, messer, møte og nettverk. På grunn av koronapandemien er det forseinkingar i samband med igangsetting og gjennomføring av prosjekt.

Mindreforbruket til næringsavdelinga kjem av ein kombinasjon av at rekrutteringar er utsette på grunn av koronapandemien, og dessutan mindreforbruk knytt til næringsstrategien. Ei utbetaling frå Vekstfondet på kr 1,5 mill. til Validé Invest AS er ført i investeringsrekneskapen, medan budsjettet ligg i drift, og fører til at mindreforbruket er kr 1,5 mill. høgare enn reelt.

Mindreforbruket hos innbyggardialog kjem av lågt aktivitetsnivå innanfor frivilligheit og innbyggartorga, og dessutan at rekrutteringsarbeid blei sett på vent som ein konsekvens av koronapandemien.

Mindreforbruket hos politisk sekretariat kjem av ein kombinasjon av langtidssjukmelde, fødselspermisjonar, avlyste politiske møte og at fleire av møta blei gjennomførte på dagtid og dermed førte til mindre behov for overtid.

Stab og støttefunksjonar

Rekneskapen for 2020 blei kr 3,1 mill. over opphavleg budsjett innanfor stabs- og støttefunksjonar. Samanlikna med justert budsjett har stabsområda eit mindreforbruk på kr 16,4 mill. av ei netto budsjettramme på kr 374,1 mill. Dette utgjer ein forbruksprosent på 95,6. I 2020 er budsjettramma styrkt med kr 19,6 mill., der kr 10,1 mill. er knytte til koronarelaterte kostnader.

Stab og støttefunksjonar	Rekneskap 2020	Justert budsjett 2020	Avvik	Forbruk %	Opphavleg budsjett 2020
Kommunedirektør	14 374	13 758	616	104,5 %	7 754
Kommuneadvokat	6 233	7 180	- 947	86,8 %	7 244
Stab og støtte	337 114	353 214	- 16 100	95,4 %	339 560
Sum Stab og støttefunksjonar	357 721	374 152	- 16 431	95,6 %	354 558

Styrkinga av budsjettramma gjeld mellom anna kr 8,0 mill. i samband med utsetting av statleggjering av kemnerfunksjonen, kr 4,0 mill. til forsering av digitale verktøy og prosjekt, og dessutan kr 3,8 mill. til diverse prosjekt finansierte av skjønnsmidlar frå Statsforvaltaren.

Mindreforbruket i stab og støtte ligg hovudsakleg hos innovasjon og støttetenester. Den planlagde opptrappinga på innovasjon og digitalisering 2020 er redusert og rekrutteringa utsett med bakgrunn i koronarestriksjonane i 2020.